Den kinesiskfødde irsk-amerikanske samfunnsvitaren Benedict Anderson lanserte for nokre pr sidan sin teori om «det forestilte fellesskapet» som nasjonen ofte er. Han begrunna det med at vi aldri møter alle nordmenn på ein gang på same plass. Likevel meiner vi bestemt av alle vi som utgjør nasjonen er våre landsmenn, med same syn på det å vere norsk. Anderson hevde følgeleg at vi nordmenn berre innbiller oss, ja forestiller oss at vi alle er i den same båten.

Den siste tida har vi fått tid til å tenke over denne nasjonale fellesskapen. Det har knaka i fugene i mang ein del av det norske samfunnet, og mange små bagatellar har blitt blåst ut av proporsjonar. I ettertidas lys vil vi kanskje hevde at pandemi med isolasjon og indre eksil har utfordra den nasjonale fellesskapen, ja kanskje til og med gjort oss til dårlegare menneske. Vi har kanskje blitt meir sjølvopptatte og ei omdreiing meir egoistiske, trass i alt snakk om dugnad.

Vi merkar også i desse dagar kor vi saknar det å spele ut vårt register som sosiale vesen. Det å få vere del av ein større fellesskap har ikkje vore enkelt. Mange saknar å vere saman med andre, det vere seg i Stormen, på puben, i femtedivisjonslaget eller på skolen. Vi saknar livet saman med dei andre, der vi spelar oss ut som sosiale vesen og blir til dei vi er. Det er her vi saman skaper eit samfunn. For samfunn finst ikkje dersom folk ikkje utveksla sosiale aktivitetar som går ut over det å handle mjølk og brød. Det må skje noko som får oss til å føle og kjenne på det at vi er del av noka større.

17. mai i Bodø, som andre stader har hatt sitt spesielle innhald, og det har variert frå tiår til tiår. Gatene og plassane vi har møtt kvarandre har variert, frå idrettsplassen utafor sjukehuset, til Aspmyra stadion og Torget, til Solparken og tale frå Bærplukkaren. I det siste har paradeplassen Solplassen blitt opprusta til nye møte. Den stod fin og flott ferdig til årets fest. Men slik vart det altså ikkje.

Vi blir påminna at korps og kor, fint pynta folk til fest, musikk og stemning ikkje er der ute lengre. Ikkje blir det konsert eller gudstenester, leikar eller spas heller. Bygde- og bydelsarrangement er avlyst og gatene blir tomme utan barn i alle aldrar og fargar. Idrettsungdom, speider, foreiningar og lag i borgartoget er heller ikkje der ute. Ingen kan klemme Pelle Politibil som før.

Då ein svensk student ein gong hevda det var mot FNs barnekonvensjon å tvinge ungane ut 17.mai for å vere med på denne nasjonale manifestasjonen, skjønte vi ikkje innvendinga. Kanskje hadde han rett, reint formelt, men slik dagen har utvikla seg er det ingen som vil våge å ta opp hansken. Dagen er ein inkluderande dag. Alle er med i ein manifestasjon for fridom, likskap og brorskap, alle ideala frå den franske revolusjonen som vi fanga opp og gjorde til våre og på vår måte etter 1814. Vi stenger av gater og plassar for å fylle dei med eit innhald som inviterer alle ut for å bli med, på like fot.

Dagen var ein av dei få dagane Benedict Andersons påstand vart gjort til skamme. Det er den eine dagen i året der svært mange av oss som utgjør nasjonen møter alle dei andre i gata eller den offentleg plassen, i ein rituell seremoni der vi er sosiale i lag, så å seie heile nasjonen på same tid. Det er den dagen vi kjenner på korleis det er å vere norsk saman med dei andre som vi aldri møter elles i året. Vi sluttar opp om det same prosjektet, den nasjonale fellesskapen. Dagen har blitt nasjonens lim. Den som skapte den opplevde fellesskapen. Det er noka av den gleda vi kjenner på når vi er ute i lag på dagen. Vi har alle bidratt gjennom mange år til å skape ei kjenslemessig oppleving av å vere del av det same samfunnet. Måtte vi kunne feire denne fellesskapen igjen snart, ute i lag.